Czym jest sprzęgło w aucie i za co odpowiada?

Ogólnie rzecz biorąc, sprzęgło to podzespół (mechanizm) stosowany w budowie różnego rodzaju maszyn, którego celem jest łączenie i/lub rozłączanie niezależnie obrotowo osadzonych wałów – czynnego, czyli napędowego, oraz biernego, czyli napędzanego – między którymi może się wówczas przenosić moment obrotowy.

Istnieje wiele rodzajów sprzęgieł. Te stosowane w samochodach to sprzęgła cierne, należące do grupy sprzęgieł poślizgowych. Łączą ze sobą skrzynię biegów i silnik. Pozwalają one płynnie ruszać samochodem oraz go zatrzymywać, w tym zatrzymywać bez konieczności wyłączania silnika, a także zmieniać biegi podczas jazdy.

Samochodowe sprzęgło składa się przede wszystkim z tarczy ciernej (to właśnie na nią przenoszony jest moment obrotowy, który trafia następnie do skrzyni biegów), docisku, łożyska, a także koła zamachowego, które to stanowi bezpośrednie połączenie między całym układem sprzęgła a silnikiem. Do jego pozostałych elementów należą: oprawa sprzęgła, sprężyna talerzowa, sprężyna obwodowa oraz mechanizm wciskowy.

Czy można dbać o sprzęgło i jak to robić?

O sprzęgło nie tylko można, ale również należy dbać. Aby przedłużyć żywotność sprzęgła w naszym aucie, należy stosować się do kilku prostych zasad.

Przede wszystkim powinniśmy pamiętać o tym, aby zmieniać biegi tylko przy do końca wciśniętym pedale sprzęgła, a także by puszczać go stosunkowo łagodnie. Bardzo ważne jest również unikanie palenia sprzęgła, stąd uważajmy na jazdę z lekko zaciągniętym hamulcem ręcznym.

Sprzęgło może też ulec uszkodzeniu podczas ruszania z piskiem opon czy „palenia gumy”, ruszania z biegów wyższych niż pierwszy oraz podczas jazdy na półsprzęgle (z wyłączeniem, co jasne, parkowania czy ruszania z miejsca). Jeśli już decydujemy się na tą ostatnią, pamiętajmy o łagodnym dodawaniu gazu.

Co może być przyczyną zepsucia sprzęgła?

Do zepsucia sprzęgła prowadzi jazda niezgodna z wymienionymi wyżej zaleceniami. Warto jednak pamiętać, że sprzęgło składa się z wielu elementów, które mogą ulec uszkodzeniu, więc kwalifikujące się do regeneracji czy wymiany sprzęgła mogą różnić się od siebie konkretnymi usterkami czy zniszczeniami. Będą one również dawać w mniejszym lub większym stopniu zróżnicowane objawy.

Jakie objawy daje niesprawne sprzęgło?

Do najczęstszych objawów świadczących o zużyciu sprzęgła należą:

• twardniejący pedał sprzęgła (najczęściej świadczy o zużywaniu się powierzchni styku między sprężyną talerzową docisku oraz łożyskiem oporowym);

• szarpanie podczas ruszania z miejsca (spowodowane zwykle przez zużycie tłumików drgań skrętnych w tarczy sprzęgła);

• brak reakcji auta podczas prób gwałtownego ruszenia z miejsca;

• brak reakcji auta w przypadku dodawania gazu przy włączonym biegu (auto nie przyspiesza);

• brak reakcji auta w przypadku włączenia piątego lub szóstego biegu podczas jazdy pod górę (auto nie przyspiesza);

• nieprzyjemny zapach spalenizny w kabinie (zwykle wskazuje na zużycie okładzin tarczy sprzęgła);

• szum dochodzący ze skrzyni biegów i/lub okolic, szczególnie po wciśnięciu pedału sprzęgła, lub szum ustający po jego wciśnięciu (zwykle świadczy o tym, iż uszkodzeniu lub zużyciu uległo łożysko sprzęgła);

• niemożność ruszenia z miejsca do momentu, w którym prawie całkowicie nie puścimy pedału sprzęgła;

• brak możliwości włączania biegu (może świadczyć o tym, że jedna ze sprężyn w tarczy sprzęgła wypadła z mocowania i zacisnęła się w tarczy dociskowej, lub o pęknięciu sprężyny talerzowej docisku).

Kiedy wymienić/naprawić sprzęgło i czy jest to naprawa skomplikowana?

Sprzęgło może kwalifikować się do naprawy lub wymiany tak wskutek zwykłej, prawidłowej i długotrwałej eksploatacji, która prowadzi do jego zużywania się, jak i zniszczeń spowodowanych nieprawidłową jazdą.

Wymiana sprzęgła rozpoczyna się od zdemontowania skrzyni biegów. W tym celu konieczne jest rozpięcie zawieszenia i wymontowanie półosi napędowych (w samochodach z przednim napędem) lub odłączenie wału napędowego (w samochodach z tylnym napędem). Następnie odkręca się tarczę dociskową i zdejmuje tarczę sprzęgła. Wymienia się ją na nową zawsze razem z tarczą dociskową oraz łożyskiem.

Przebieg naprawy sprzęgła zależy już od tego, który z jego elementów wymaga regeneracji czy wymiany. Regeneracja tarczy sprzęgła polega na rozebraniu oraz dokładnym oczyszczeniu jej elementów, a także okładzin ciernych, które są już zużyte, ewentualnie również na wymianie sprężyn tłumików drgań, jeśli jest to konieczne. Jeśli naprawy wymaga docisk, dokładnie się go oczyszcza, a także wymienia i/lub naprawia sprężynę talerzową oraz pierścień dociskowy, w zależności od stopnia ich życia.

Czym może skutkować zaniechanie wymiany?

Zaniechanie lub nawet odkładanie w czasie naprawy bądź wymiany zużytego sprzęgła może mieć bardzo poważne konsekwencje, gdyż tego typu usterki negatywnie (i w znaczący sposób) przekładają się na bezpieczeństwo jazdy. Co więcej, nieprawidłowo działające elementy sprzęgła, jeśli nie zostaną zregenerowane lub wymienione, mogą prowadzić do zniszczenia pozostałych części, a więc, finalnie, doprowadzić do sytuacji, w której zapłacimy za naprawę w warsztacie znacznie więcej, niż wtedy, gdybyśmy zajęli się problemem już w momencie, w którym się pojawił.

Sprzęgło ma ogromne znaczenie nie tylko dla komfortu, lecz również bezpieczeństwa jazdy. Pamiętajmy więc, by wymieniać lub naprawiać jego elementy tylko w zaufanych warsztatach, u profesjonalistów, którzy dysponują wystarczająco dużą wiedzą, by sobie z tym poradzić, oraz posiadających dostęp do wysokiej jakości części, dzięki którym będziemy mieć pewność, że sprzęgło ma maksymalną żywotność i jest w doskonałym stanie. Nasz warsztat samochodowy Besthol wykonuje wymiany sprzęgieł – aby uzyskać informację na temat ceny i terminu wystarczy zadzwonić pod numer telefonu podany w zakładce KONTAKT.